De geïntegreerde politie kampt met een groot tekort aan hoofdinspecteurs. Maar terwijl de federale politie slechts 12 hoofdinspecteurs te weinig heeft, zijn er dat bij de lokale politiezones maar liefst 1.122. Dat blijkt uit het antwoord van minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon op een parlementaire vraag. Om het tekort weg te werken nam het aantal vacatures in het kader van het bevorderingsexamen tot het middenkader in 2016 en 2017 aanzienlijk toe. Daarnaast worden nog ingrijpende aanpassingen in de aanwervings- en bevorderingsprocedure onderzocht.

De situatie voor hoofdinspecteurs (HINP) ziet er als volgt uit:
• 2.559 HINP bij de federale politie op 28 februari 2017. Voorzien in de Organieke Tabel (OT3): 2.571 HINP. Er zijn dus 12 hoofdinspecteurs te weinig bij de federale politie.
• 4.566 HINP bij de lokale politie op 31 december 2015: Voorzien in de organieke kaders (totaal voor alle politiezones): 5.688. Er zijn dus 1.122 hoofdinspecteurs te weinig bij de lokale politie.

Vragenlijst voor lokale politie

Om het aantal vacatures zoveel mogelijk te doen overeenkomen met de reële noden van de politiezones, wordt naar elk lokaal politiekorps elk jaar een vragenlijst gestuurd om hun behoeften te kennen. “Helaas moeten we vaststellen dat in 2016 slechts 75% van de politiekorpsen op deze vragenlijst heeft geantwoord”, aldus Jambon. “Van de grote politiekorpsen - in principe degenen die het het meest nodig hebben - heeft 39,13 % geen gegevens bezorgd. Het is dus belangrijk dat de politiezones deze vragenlijsten beantwoorden om hun behoeften te kunnen inschatten.”

Vertrekkende HINP

Tussen 2012 en 2016 zijn er 604 HINP vertrokken bij de federale politie. Bij de lokale politie zijn in die periode 723 HINP vertrokken. Die vertrekken omvatten oppensioenstellingen, overlijdens en ontslagen, en ook oppensioenstellingen wegens lichamelijke ongeschiktheid.

Slaagpercentage voor selectieproeven

Het percentage kandidaat-hoofdinspecteurs dat jaarlijks slaagt voor de selectieproeven en houder is van een hoger diploma dan een diploma van secundair onderwijs, schommelt (op basis van de vijf laatste jaren) tussen 25 en 35%. Daarbij is 20 tot 25% houder van een bachelordiploma en 5 tot 10% houder van een masterdiploma.

Bevorderingsexamen: meer vacatures

“Op basis van al deze factoren moest er dus een raming van de behoeften worden gemaakt om naar een representatief beeld te streven”, licht de minister toe. “In 2016 en 2017 nam het aantal vacatures in het kader van het bevorderingsexamen tot het middenkader aanzienlijk toe.” In 2016 werden 256 plaatsen opengesteld en de laureaten zijn hun opleiding middenkader begonnen in oktober 2016. Het merendeel (217) rondt de opleiding in juni af. De 39 anderen zetten een langere opleiding verder omdat het gaat om gespecialiseerde functies die via externe weg werden opengesteld. Voor 2017 moeten er 300 plaatsen worden ingevuld in het kader van de sociale promotie en 77 plaatsen worden extern opengesteld voor gespecialiseerde functies: ICT, EcoFin, Laboratoria voor technische en wetenschappelijke politie, evenals islamoloog.

Mogelijke maatregelen op langere termijn

Naast deze beslissingen op korte termijn worden op dit moment nog verschillende andere maatregelen onderzocht:
• de aantrekkelijkheid van het middenkader versterken door een mobiliteitsfase voorafgaand aan de opleiding te organiseren, opengesteld voor de laureaten van het bevorderingsexamen, zodat zij zo snel mogelijk zekerheid krijgen over hun toekomstige werkgever;
• de politie-inspecteurs die in het bezit zijn van een diploma hoger dan niveau C (bachelor of master) de mogelijkheid bieden om sneller deel te nemen aan het bevorderingsexamen. Hun drie bachelorjaren zouden meegeteld kunnen worden in de vereiste zes jaar anciënniteit met het oog op de deelname aan het bevorderingsexamen. Deze maatregel heeft twee doelstellingen: het basiskader aantrekkelijker maken bij de kandidaten met hogere diploma's zonder evenwel de overige kandidaten te veronachtzamen, maar ook hun bevorderingsproces versnellen en tegelijk de anderen alle kansen op bevordering laten. “Het betreft uiteraard een aangelegenheid die met de vakbonden onderhandeld moet worden”, geeft Jambon mee.
• het middenkader van de politie openstellen voor de externe kandidaten die minimaal in het bezit zijn van een diploma niveau B. Tot op heden is het middenkader, naast de gespecialiseerde functies, uitsluitend toegankelijk via sociale promotie.

Officier van gerechtelijke politie

“Merk overigens op dat de hoedanigheid van officier van gerechtelijke politie - aanvankelijk het enige voorrecht van het middenkader en het officierskader - weldra ook zal worden toegekend aan bepaalde politie-inspecteurs. Het gaat hier om een uitvoering van het laatste sectoraal akkoord dat werd afgesloten. Het koninklijk besluit volgt het traject van de voorgeschreven formaliteiten”, aldus de minister.

Bron: vraag nr. 2291 van Nawal Ben Hamou aan minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken Jan Jambon, over ‘Aantal hoofdinspecteurs met een diploma bij de politie”, Bulletin nr. 124